Η Πελαγονία είναι αρχαία χώρα, επαρχία της Μακεδονίας.
Χώρα των Πελαγόνων που πριν υποταχθούν στο Μακεδονικό Βασίλειο τελούσαν υπό τη κυριαρχία των Λυγκηστών. Παλιότερα οι Πελαγόνες κατείχαν και τις δύο όχθες της πεδιάδας του Αξιού, αλλά υπό τη πίεση των Παιόνων περιορίστηκαν στη δυτική όχθη και μάλιστα στο βόρειο τμήμα της πεδιάδας του Εριγώνος. Έτσι η Μακεδονική επαρχία της Πελαγονίας εκτεινόταν βόρεια της Λυγκηστίδας, από τα όρη της δυτικής όχθης του Αξιού μέχρι του όρους Πετρίνο (ανατ. της Λυχνίτιδας λίμνης – φυσικό όριο μεταξύ Μακεδονίας και Ιλλυρίας. Βόρεια η Πελαγονία εκτεινόταν μέχρι του όρους Βάβουνα και της πόλης Στόβοι στη συμβολή του Εριγώνος και του Αξιού.
Εκτός των Στόβων, άλλες πόλεις της Πελαγονίας ήταν: το Πισσαίον, οι Αλαλκομεναί, Στύβαρα, Βρυάνιον κ.ά.
Μάχη Πελαγονίας
Στα 1259 στη μάχη της Πελαγονίας, πολύ κοντά στην πόλη της Καστοριάς, ολοκληρώθηκε η οριστική επικράτηση της αυτοκρατορίας της Νίκαιας με τη νίκη του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου απέναντι στο στρατό του Μιχαήλ της Ηπείρου, η οποία οδήγησε στην ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τον πρώτο.
Σήμερα στην περιοχή της Αρχαίας Πελαγονίας βρίσκεται η πόλη της Πτολεμαΐδας