Με το όνομα Εορδαία φέρονται στην αρχαιότητα δύο περιοχές-χώρες η Εορδαία επαρχία της Μακεδονίας, η Εορδαία (της Ιλλυρίας) και η πόλη Εορδαία στην ομώνυμη επαρχία της Μακεδονίας.
Θέση
Η Εορδαία ήταν αρχαία μεσόγεια επαρχία της Μακεδονίας. Αρχαίοι κάτοικοί της ήταν οι Εορδοί από τους οποίους προέρχεται και το όνομά της. Εκτεινόταν μεταξύ των από Βορρά, επαρχιών Αλμωπίας και Λυγκιστίδας, από Δυτικά της Ορεστίδας, προς Νότο της Ελιμείας και προς Ανατολή της Ημαθίας που τη χώριζε το όρος Βέρμιο.
Κλίμα - Γεωμορφολογία
Ήταν χώρα κυρίως ορεινή, με μακρά κοιλάδα την οποία διέρρεαν πλείστοι παραπόταμοι που τα νερά τους έφθαναν στη Βεγορίτιδα λίμνη.
Εδώ ήταν και οι πηγές του π. Λουδία. Ανεξάρτητη χώρα η Εορδαία, υποτάχθηκε από τις πρώτες περιοχές στον ιδρυτή του Μακεδονικού Βασιλείου της Ημαθίας στον Ηρακλείδη Περδίκκα.
Αρχαία Ιστορία
Από τους αρχαίους συγγραφείς μνημονεύονται τέσσερις σημαντικές πόλεις:
* Η Εορδαία κείμενη στην όχθη της Βεγορίτιδας λίμνης που καταστράφηκε από επιδρομές τον Γ’ μ.Χ. αι.,
* Η Άρνισσα
* Η Βέγορα και
* Οι Κέλλες.
Κατά τους Περσικούς πολέμους οι κάτοικοι αυτής Εορδοί άκοντες μετείχαν της εναντίον των Ελλήνων εκστρατείας (Ηροδ. Ζ 185). Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο στην Εορδαία στρατοπέδευσε ο Βασιλεύς των Σπαρτιατών Βρασίδας (424 π.Χ.) ως σύμμαχος του Βασιλέως της Μακεδονίας Περδίκκα Β' που πολεμούσε τον Βασιλέα των Λυγκιστών τον Αρριβαίο (Θουκ. Β 99).
Μέγας Αλέξανδρος
Κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι Εορδοί συμμετείχαν υπό την αρχηγία του ηγεμόνα τους Λάγου του περίφημου Πτολεμαίου και ιδρυτού της Μακεδονικής δυναστείας της Αιγύπτου των Πτολεμαίων. Μνεία της Εορδαίας γίνεται και αργότερα κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο επειδή μέσω αυτής πέρναγε η περίφημη «Εγνατία οδός».
Σήμερα
Σήμερα η αρχαία Εορδαία αποτελεί Επαρχία στο Νομό Κοζάνης με πρωτεύουσα την Πτολεμαΐδα.